اجتماعی

برخی اوقات اتفاق افتاده است كه نمازگزار در تعداد ركعات، سجده و امثالهم دچار شك و تردید شود، واحد پرسش و پاسخ مركز تخصصی نماز در خصوص شكیات نماز این‌گونه پاسخ می‌دهد:
 همیشه سعی كنید هنگام شك به یك طرف گمان بیشتری پیدا كنید و به همان عمل كنید كه این بهترین روش برای از بین بردن شك است، اما اگر بعد از فكر كردن نتوانستید، یك طرف را ترجیح دهید به وظیفه شاك كه در زیر می‌آید، عمل كنید.  
 
 شكیات نماز 23 نوع است، به 6 مورد آن نباید اعتنا كرد، 9 مورد آن صحیح است كه هنگام بروز نباید نماز را شكست، 8 مورد شكهایی است كه نماز را باطل می‌كند.
 
شكهایی كه نباید به آنها اعتنا كرد و هنگام بروز آن نماز صحیح است، نباید انسان نماز را بشكند:
 
اول: شك در چیزی كه محل انجام آن، گذشته است، مثلاً در ركوع شك كند كه حمد را خوانده یا نه؛ 
دوم: شك بعد از سلام نماز، بعد از سلام شك می‌كند، 2 ركعت خوانده یا چهار ركعت؛ 
سوم: شك بعد از گذشتن وقت نماز، مثلاً شب شك می‌كند نماز ظهر را خوانده یا نه
 چهارم: شك كثیرالشك، یعنی كسی كه زیاد شك می‌كند؛ (كسی كه در سه نماز پشت سر هم مثلاً ظهر و عصر و مغرب یا در یك نماز سه بار شك كند)
 پنجم: شك امام و ماموم، مثلاً اگر امام جماعت شك كند دو ركعت خوانده یا سه ركعت و ماموم او را یادآوری كند كه ركعت دوم هستی، امام به شك خود نباید اعتنا كند و بر عكس؛  
ششم شك در نمازهای مستحبی، مثلاً نماز زیارت می‌خواند، نمی‌داند ركعت اول است یا دوم به هر كدام كه عمل كند، اشكالی ندارد، ولی اگر شك كند ركعت دوم است یا سوم باید بنا بگذارد كه ركعت دوم است تا نمازش صحیح باشد.
  
 شك‌های صحیح : 
1- شك فقط در نمازهای چهار ركعتی صحیح است و در نماز دو و سه ركعتی باطل است.
 2- در موارد زیر نباید نماز را شكست و به وظیفه‌ای كه در زیر می‌آید، باید عمل كند:
  
 اول: شك بین 2 و 3 
بعد از سربرداشتن از سجده دوم، ركعت دوم آن كه باید بنا بگذارد سه ركعت خوانده و یك ركعت دیگر بخواند و نماز را تمام كند و بعد از نماز، یك ركعت نماز احتیاط ایستاده یا دو ركعت نشسته به دستوری كه بعداً گفته می‌شود، بجا آورد.
 
دوم: شك بین 2 و 4
 بعد از سربرداشتن از سجده دوم كه باید بنا بگذارد، چهار ركعت خوانده و نماز را تمام كند و بعد از نماز دو ركعت نماز احتیاط ایستاده بخواند.
 
سوم: شك بین 2و 3و 4 
بعد از سربرداشتن از سجده دوم كه باید بنا را بر چهار بگذارد و بعد از نماز دو ركعت نماز احتیاط ایستاده و بعد دو ركعت احتیاط نشسته به جا آورد.
 
چهارم: شك بین 4و 5 
بعد از سربرداشتن از سجده دوم كه باید بنا بر چهار بگذارد و نماز را تمام كند و بعد از نماز دو سجده سهو بجا آورد، ولی اگر بعد از سجده اول، یا پیش از سر برداشتن از سجده دوم، این شك برای او پیش آید، بنا بر احتیاط استحبابی به دستوری كه گفته شد عمل كند، اگر چه نمازش باطل است و باید دوباره بخواند.
 
پنجم: شك بین 3 و 4
 در هر جای نماز باشد، بنا بر چهار بگذارد و نماز را تمام كند و بعد از نماز، یك ركعت نماز احتیاط ایستاده یا دو ركعت نشسته بجا آورد.
 
ششم : شك بین 4 و 5
 در حال ایستاده كه باید بنشیند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد. و یك ركعت نماز احتیاط ایستاده یا دو ركعت نشسته بجا آورد.
 
هفتم :شك بین 3و5 
در حال ایستاده كه باید بنشیند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد ودو ركعت نماز احتیاط ایستاده بجا آورد.
 
هشتم: شك بین 3 و 4و 5
 در حال ایستاده، كه باید بنشیند و تشهد بخواند و بعد از سلام نماز دو ركعت نماز احتیاط ایستاده و بعد دو ركعت نشسته بجا آورد.
  
 نهم: شك بین 5 و 6
 در حال ایستاده كه باید بنشیند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و دو سجده سهو بجا آورد.

توجه :
 بقیه شك‌هایی كه ذكر نشد، موجب بطلان نماز است و باید نماز را از ابتدا خواند.
 
نماز احتیاط سه گونه است:
 1- نماز احتیاط یك ركعتی، بدون آنكه عمداً سر را از قبله برگردانید، حمد را آهسته می‌خوانید و بدون آنكه سوره بخوانید، ركوع می‌روید و دو سجده، تشهد وسلام را می‌خوانید و نماز تمام می‌شود.
   
2- نماز احتیاط دو ركعتی ایستاده، بدون آنكه عمداً سر را از قبله برگردانید، مثل نماز صبح آهسته فقط حمد را بدون سوره خوانده و ركوع می‌كنید، همچنین ركعت دوم.
    
 3- نماز احتیاط دوركعتی نشسته، بدون آنكه عمداً سر را از قبله برگردانید، مثل تشهد كه نشسته‌اید نشسته، تكبیر را به نیت نماز احتیاط می‌گویید، حمد را آهسته می‌خوانید، سپس كمی خم می‌شوید، ذكر ركوع را می‌گویید، سپس می‌نشینید و بعد از آن به سجده می‌روید، ركعت دوم را نیز همین گونه انجام می‌دهید، تشهد و سلام نماز را می‌خوانید (دو ركعت نماز نشسته، یك ركعت ایستاده محاسبه می‌شود) 
 
 سجده سهو، بلافاصله بعد از سلام نماز بدون آنكه عمداً سر از قبله برگردد (سهواً اشكالی ندارد)، دوبار به سجده می‌روید و در هر بار در سجده می‌گویید «بسم الله وبالله السلام علیك ایها النبی و رحمه الله وبركاته» و بعد از سجده دوم، تشهد و سلام را دوباره می‌خوانید و نماز پایان می‌یابد.

 به نقل از ستاد اقامه نماز